«Γεννήθηκε» στο Αμβούργο της Γερμανίας ή στη Νέα Υόρκη; Πού σερβιρίστηκαν hamburgers για πρώτη φορά; Προσπαθούμε να ρίξουμε φως σε ένα άλυτο μυστήριο.
Οι μύθοι πολλές φορές περιλαμβάνουν θραύσματα αλήθειας και αυτός που συνδέει την εμφάνιση του πρώτου bυrger μοιάζει με πλοκή από το σύμπαν των ταινιών του Νονού. Σύμφωνα με το Parade, πρόγονος του burger ήταν το Hamburg steak που ξεκίνησε στις γερμανικές κουζίνες των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αιώνα. Εκεί, λοιπόν, έπαιρναν ένα μεγάλο κομμάτι μοσχαρίσιου κιμά με καρυκεύματα όπως σκόρδο, κρεμμύδι, αλάτι και πιπέρι, το περνούσαν από γουδοχέρι και ύστερα, ως μπριζόλα, το σέρβιραν στο πιάτο. Στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν εμφανίστηκαν οι πρώτοι Γερμανοί μετανάστες στην Αμερική, άνοιξαν εστιατόρια και καντίνες σε κεντρικά σημεία της Νέας Υόρκης.
Ένας εξ’ αυτών, αγνώστου ονόματος, που σέρβιρε Hamburg steaks σε εργάτες, σκέφτηκε μια έξυπνη ιδέα, ώστε να μπορεί ο καθένας να μεταφέρει το φαγητό του και να το απολαμβάνει στον δρόμο: Τοποθέτησε τη «μπριζόλα» μέσα σε δυο αφράτα ψωμάκια συνοδεύοντάς τη, μόνο με μουστάρδα και κρεμμύδια. Κάπως έτσι γεννήθηκε το Hamburg Sandwich, ο πιο κοντινός συγγενής του burger.
Oι εφευρέτες
Ούτε ένας, ούτε δύο, αλλά τέσσερις διαφορετικοί εστιάτορες ισχυρίζονται ότι επινόησαν το burger, ανατρέποντας μάλιστα και την περί Αμβούργου καταγωγή του.
Frank – Charles Menches (1885): Τα αδέλφια Menches ήταν περιπλανώμενοι καντινιέριδες που πουλούσαν σάντουιτς έξω από εκθεσιακά κέντρα στις μεσοδυτικές πολιτείες. Όταν βρέθηκαν στην πόλη Hamburg της Νέας Υόρκης, διαπίστωσαν ότι είχαν ξεμείνει από χοιρινό, αλλά υπήρχε ένας διαθέσιμος κρεοπώλης που μπορούσε να τους προμηθεύσει με μοσχάρι. Αυτό που δημιούργησαν έμοιαζε περισσότερο με σάντουιτς, όμως ο Frank ήθελε να του δώσει ένα πιο εντυπωσιακό όνομα. Χρειάστηκε μόνο να κοιτάξει τον χάρτη της πόλης και μια ιδέα σαν λαμπερός φάρος είχε ανάψει μέσα στο μυαλό του: The Hamburger! Από το 1985, στην πόλη διοργανώνεται το επίσημο Burger Festival προς τιμήν των δυο αδελφών-πρωτοπόρων (;).
Oscar Webber Bilby (1891): Όλα ξεκίνησαν όταν ο νεαρός Oscar βρέθηκε στη φάρμα του συνονόματου παππού του, στην Tulsa και οι δυο τους ένιωσαν, απλά πείνασαν. Ο παππούς δεν είχε χοιρινό στην αποθήκη του, αλλά (τι σύμπτωση;) μοσχάρι τύπου angus. Το χτύπησε με τα πρωτόγονα εργαλεία του ώστε να πάρει τη μορφή μπριζόλας και όταν ψήθηκε, το έκλεισε μέσα στα αγαπημένα του, χειροποίητα ψωμάκια και το μοιράστηκε με τον εγγονό του. Το 1930, ο Bilby έχοντας στην τσέπη το σκονάκι με το πώς φτιάχνεις το σωστό angus μπιφτέκι στα κάρβουνα, άνοιξε το πρώτο του εστιατόριο, σερβίροντας ένα πιάτο που είχε μέσα εκτός από κρέας και μαρούλι, λιωμένο τυρί, ντομάτα και πίκλες. Το 1995, ο κυβερνήτης της Tulsa έδωσε στην περιοχή τον χαρακτηρισμό του «τόπου γέννησης του burger».
Louis Lassen (1900): O Lassen ήταν ένας ταπεινός καντινιέρης στην περιοχή New Haven του Connecticut, που σέρβιρε κομμάτια ψητού κρέατος στους όχι και τόσο εύπορους πελάτες του, οι περισσότεροι εκ των οποίων δούλευαν σε εργοστάσια. Μια μέρα, όταν ένας πελάτης του είπε «μάστορα, ψήσε κάτι γρήγορα, βιάζομαι», έφτιαξε μια patty με υπολείμματα μοσχαριού και την έβαλε μέσα σε φέτες ψωμιού του τοστ. Ο πελάτης διέδωσε αμέσως στους φίλους του αυτή την εντυπωσιακή καινοτομία και ξαφνικά δημιουργήθηκαν ουρές κόσμου που ζητούσαν αυτό το παράξενο σάντουιτς με μπιφτέκι. Το Louis Lunch, αυτή η θρυλική καντίνα, παραμένει ανοικτή μέχρι και σήμερα, αν και αυτό που σερβίρει μάλλον δε μοιάζει τόσο πολύ με burger.
Bert W. Gray (1901): Η ιστορία αυτού του πανέξυπνου ταβερνιάρη από την Iowa, σχεδόν ταυτόχρονα αγγίζει τον μύθο και την πραγματικότητα. Ο Gray είχε έναν φίλο χασάπη, τον Ali Wahl, που είχε έρθει μετανάστης από τη Γερμανία. Μια μέρα, τον είδε να αλέθει κιμά μέσα από τη μηχανή. Ο Wahl τον κοίταξε κι εκείνος με απορία τον ρώτησε: «Γιατί να μην δοκιμάσουμε να φτιάξουμε ένα σάντουιτς με μοσχαρίσιο κιμά». Το πιάτο που περιέχει κιμά και λιωμένο τυρί μέσα σε φρυγανισμένο ψωμί, έγινε αμέσως ανάρπαστο.
And the winner is: Κανένας. Μέχρι και σήμερα ουδείς μπορεί να απαντήσει ξεκάθαρα στο ποιος δημιούργησε το πρώτο burger και πότε έγινε αυτή η ανακάλυψη. Το σίγουρο είναι πως το burger δημιουργήθηκε μέσα από την ανταλλαγή ιδεών ανάμεσα σε ανήσυχα μυαλά, που ίσως ένας εξ’ αυτών να ήταν μετανάστης σε ξένη χώρα.
